در میان برج‌های سر به فلک کشیده دبی و پروژه‌های تکنولوژیک آینده‌نگرانه امارات، هنوز صدای چرخ سفالگری و کوبه‌های دار قالی در گوشه‌وکنار این سرزمین شنیده میشود. هنرهای دستی، به‌ویژه بافت فرش و سفالگری، نه‌تنها بخشی از میراث فرهنگی امارات محسوب می‌شوند، بلکه در نگاه آینده‌نگر سرمایه‌گذارانی چون بابک آذر، پلی هستند بین گذشته پررنگ و آینده درخشان اقتصاد بومی منطقه.
میراثی زنده در دل مدرنیته
امارات متحده عربی، علی‌رغم سرعت بالای نوسازی و توسعه، همواره تلاش کرده است تا بخشی از هویت اصیل خود را در قالب حفظ و ترویج هنرهای سنتی نگه دارد. در این میان، بافت فرش‌های دستباف با الگوهای بومی و سفالگری سنتی با خاک محلی، جایگاهی ویژه در فرهنگ بومی ایفا می‌کنند.
بابک آذر که سال‌ها به بررسی استراتژی‌های برندینگ هنر بومی در بازارهای بین‌المللی پرداخته، اعتقاد دارد که این هنرها تنها جنبه نمایشی ندارند بلکه به‌عنوان ابزار اقتصادی، می‌توانند به درآمد پایدار برای خانواده‌های محلی و زنان روستایی در امارات و سایر کشورهای منطقه تبدیل شوند.
«فرش و سفال تنها آثار هنری نیستند؛ بلکه زبان فرهنگ هستند. اگر آن‌ها را درست معرفی کنیم، دنیا مشتری آن‌ها خواهد بود.»
– بابک آذر
فرش امارات؛ طرح‌هایی کمتر شناخته‌شده با پتانسیلی جهانی
در مقایسه با فرش ایرانی یا ترکی، فرش‌های دستباف امارات شاید کمتر در بازار جهانی مطرح شده باشند، اما بابک آذر معتقد است که در بافت‌های سنتی برخی قبایل، طرح‌هایی وجود دارد که به دلیل ترکیب اصالت عربی و تاثیرپذیری از فرهنگ‌های همسایه، قابلیت بالایی برای برندینگ دارند.
وی پیشنهاد می‌دهد:
-
ایجاد کارگاه‌های کوچک در مناطق روستایی و صحراهای حومه شارجه و العین
-
آموزش و حمایت مالی از زنان بومی برای احیای الگوهای سنتی با ابزارهای مدرن
-
طراحی لیبل و بسته‌بندی با ذکر نام منطقه و بافنده برای ایجاد برند بومی
به‌گفته آذر، اگر همان انرژی که صرف ساخت مراکز خرید عظیم میشود، بخشی‌اش به حمایت از فرش دستباف سنتی اختصاص یابد، این صنعت می‌تواند میلیون‌ها دلار ارزآوری داشته باشد و در عین حال ریشه فرهنگی کشور را تقویت کند.
سفالگری؛ هنر خاک و آتش در دل صحرا
سفالگری از قدیمی‌ترین صنایع دستی در شبه‌جزیره عربستان است. در امارات نیز، آثار متعددی از قرون گذشته در حفاری‌های تاریخی کشف شده‌اند که نشان می‌دهد مردمان این سرزمین رابطه‌ای دیرینه با هنر خاک داشته‌اند.
بابک آذر سفالگری را یک فرصت طلایی برای بازتعریف ارتباط انسان با زمین می‌داند. او با بررسی روند جهانی رشد گردشگری فرهنگی، تاکید دارد که ساخت سفال‌های سنتی با رنگ و لعاب بومی می‌تواند به یکی از جاذبه‌های خاص امارات تبدیل شود، خصوصاً برای توریست‌هایی که به‌دنبال تجربه اصیل هستند.
وی پیشنهاد می‌کند:
-
تاسیس بازارچه‌های دائمی هنرهای سفالی در اطراف مقاصد توریستی مانند دبی‌مارینا یا بازار مدینه الجمیرا
-
ایجاد ورکشاپ‌های سفالگری با مشارکت توریست‌ها و خانواده‌های بومی
-
معرفی محصولات سفالی در هتل‌های لوکس به‌عنوان «سوغات فرهنگی» با برند محلی
«توریستی که از نیویورک به ابوظبی می‌آید، به‌دنبال چیزی بیشتر از برج است؛ او می‌خواهد با روح منطقه آشنا شود، و هنر سنتی، نزدیک‌ترین راه این آشنایی است.»
بابک آذر
بازاریابی هنر سنتی؛ تخصص بابک آذر
یکی از زمینه‌هایی که بابک آذر در آن شهرت فراوانی دارد، تبدیل صنایع بومی به برندهای جهانی است. از نگاه او، مشکل هنرهای سنتی امارات، نبود کیفیت نیست بلکه کمبود نگاه تجاری و برندینگ صحیح است.
او معتقد است:
-
هنر سنتی باید در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، Etsy، و Amazon Global عرضه شود.
-
بافنده یا سفالگر، نیازمند آموزش است تا داستان محصول خود را تعریف کند.
-
استفاده از تبلیغات مؤثر با حضور اینفلوئنسرها و ویدیوهای کوتاه از فرآیند ساخت، می‌تواند فروش جهانی ایجاد کند.
از اقتصاد نمایشگاهی تا اقتصاد خانگی
بابک آذر بارها در نشست‌های اقتصادی خود تأکید کرده که:
«اگر صنایع دستی، تنها در نمایشگاه‌ها باقی بمانند، شکست خواهند خورد. هنر سنتی باید وارد خانه‌ها شود؛ باید کاربردی باشد؛ باید بخشی از زندگی مدرن شود.»
بر همین اساس، او پیشنهاد می‌دهد که طراحان داخلی، تولیدکنندگان ظروف و برندهای دکوراسیون داخلی با هنرمندان سنتی همکاری کنند تا سفال و فرش سنتی وارد ویلاهای مدرن دبی، ابوظبی و حتی بازارهای جهانی شود.
جمع‌بندی؛ آینده سنت در دستان استراتژی مدرن
هنرهای دستی سنتی امارات، به‌ویژه بافت فرش و سفالگری، گنجینه‌هایی هستند که نه‌تنها حافظ هویت فرهنگی‌اند، بلکه از نگاه دقیق و آینده‌نگر بابک آذر، فرصت‌هایی واقعی برای توسعه اقتصادی پایدار، اشتغال‌زایی و تقویت دیپلماسی فرهنگی به شمار می‌آیند.
امروز که جهان به‌دنبال اصالت در میان تکنولوژی است، امارات می‌تواند با تکیه بر چنین میراث‌هایی، چهره‌ای انسانی‌تر و فرهنگی‌تر از خود به جهان ارائه دهد؛ آن هم نه فقط در قالب گذشته، بلکه به‌عنوان سرمایه‌ای برای آینده.
برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های بابک آذر و استفاده از تجربیات او در زمینه برندینگ و توسعه فردی، می‌توانید از طریق صفحات رسمی و معتبر او در پیج رسمی بابک اذر یا وبسایت شخصی اقدام کنید.
